Coraz więcej osób myśli o zainstalowaniu własnej farmy fotowoltaicznej. Nic dziwnego - dzięki temu można znacząco obniżyć rachunki za prąd i uniezależnić się od wahań cen energii. Wbrew pozorom, montaż paneli PV nie musi być skomplikowany i kosztowny. Aby podjąć dobrą decyzję, warto poznać kluczowe aspekty tej inwestycji.
Jak działają farmy fotowoltaiczne?
Farma fotowoltaiczna składa się z paneli słonecznych, falownika oraz okablowania. Panele montowane są zazwyczaj na dachu budynku lub gruncie. Ich zadaniem jest zamiana energii słonecznej na prąd stały. Następnie falownik zmienia go w prąd przemienny wykorzystywany w gniazdkach. Wytworzony w ten sposób prąd może zasilać urządzenia w budynku lub być oddawany do sieci energetycznej.
Ilość wyprodukowanej energii zależy od mocy paneli, ich usytuowania oraz nasłonecznienia. Im większa moc i lepsze nasłonecznienie, tym więcej prądu można pozyskać. Dobrze zaprojektowana farma PV powinna pokryć roczne zapotrzebowanie na energię w gospodarstwie domowym.
Rodzaje paneli fotowoltaicznych
Panele fotowoltaiczne dzieli się na monokrystaliczne, polikrystaliczne i amorficzne. Różnią się wydajnością przetwarzania promieniowania słonecznego na energię elektryczną. Najpopularniejsze są monokrystaliczne ze względu na wysoką sprawność sięgającą 20%.
System podłączenia do sieci
Farmy fotowoltaiczne mogą pracować w systemie on-grid (podłączone do sieci energetycznej) lub off-grid (autonomiczne). W pierwszym przypadku nadwyżki energii są oddawane do sieci, a w drugim magazynowane w akumulatorach.
Elementy składowe farmy PV
Oprócz paneli i falownika, w skład farmy wchodzi konstrukcja montażowa, okablowanie, zabezpieczenia i opcjonalnie akumulatory z magazynem energii. Ważny jest projekt rozmieszczenia paneli i dobór optymalnych komponentów.
Ile kosztuje farma fotowoltaiczna?
Koszt instalacji fotowoltaicznej zależy od wielu czynników, m.in. mocy, rodzaju paneli, pozostałych komponentów oraz wymaganej pracy montażowej. Przyjmuje się, że średnio 1 kWp mocy kosztuje od 4000 do 6000 zł. Całkowity koszt farmy dla domu jednorodzinnego o mocy 5 kWp wyniesie więc ok. 25 000 - 30 000 zł.
Cena paneli fotowoltaicznych
Najdroższe są panele monokrystaliczne - ok. 160-250 zł za sztukę o mocy 300 Wp. Nieco tańsze są polikrystaliczne w cenie 130-220 zł/szt. Najtańsze amorficzne kosztują 60-120 zł/szt. Im moc panelu wyższa, tym cena za 1 Wp mocy niższa.
Koszt falownika i magazynu energii
Falownik dla instalacji 5 kWp to wydatek rzędu 4000-8000 zł. Akumulatory lub magazyn energii kosztują dodatkowo od 8000 zł wzwyż. Ich zastosowanie nie jest konieczne w systemie on-grid.
Pozostałe elementy i robocizna
Konstrukcja i okablowanie to koszt ok. 3000-5000 zł. Należy doliczyć też projekt instalacji i robociznę ekipy monterskiej. łącznie daje to zazwyczaj 4000-8000 zł.
Jakie są korzyści z farmy fotowoltaicznej?
Niższe rachunki za prąd
Farma fotowoltaiczna pozwala zaoszczędzić nawet 70-80% rocznych wydatków na energię elektryczną. Im większe jest zużycie prądu, tym oszczędności są wyższe. Przykładowo dla domu zużywającego 5000 kWh rocznie można zaoszczędzić ok. 2500 zł rocznie.
Możliwość sprzedaży nadwyżek energii
W systemie on-grid nadwyżki wyprodukowanej energii są oddawane do sieci. Za tę energię operatorzy są zobowiązani wypłacać rekompensaty na podstawie umowy kompleksowej. To dodatkowy zarobek rzędu kilkuset złotych rocznie.
Większa niezależność energetyczna
Posiadanie własnej farmy PV oznacza częściowe uniezależnienie się od dostaw energii z sieci. Pozwala to zminimalizować ryzyko przerw w dostawach prądu oraz uniknąć podwyżek cen prądu.
Jak długo zwraca się inwestycja w farmę fotowoltaiczną?
Okres zwrotu przy finansowaniu własnym
Przy założeniu, że farma 5 kWp kosztuje 25 000 zł, okres zwrotu wynosi zazwyczaj 6-8 lat. Wpływają na to oszczędności na rachunkach za prąd i ewentualne przychody ze sprzedaży energii do sieci.
Okres zwrotu przy dotacjach
Wykorzystując dotacje z programów takich jak Mój Prąd, można sfinansować nawet 50% inwestycji. Skraca to okres zwrotu do 3-4 lat. Trzeba jednak spełnić warunki dotacji.
Czynniki wpływające na szybkość zwrotu
Na zwrot inwestycji wpływają m.in. koszt instalacji, wysokość rachunków za prąd, sprzedaż nadwyżek do sieci, podwyżki cen prądu i inflacja. Im większe zużycie prądu i wyższe ceny energii, tym szybszy zwrot nakładów.
Jakie formalności trzeba dopełnić, instalując farmę fotowoltaiczną?
Pozwolenia i zgłoszenia
Przy mocy do 50 kWp wystarczy zgłoszenie instalacji w starostwie. Powyżej wymagane jest pozwolenie na budowę. Dodatkowo należy zgłosić w zakładzie energetycznym przyłączenie mikroinstalacji.
Umowa kompleksowa z Zakładem Energetycznym
Umożliwia ona oddawanie nadwyżek wyprodukowanej energii do sieci w zamian za rekompensaty finansowe. Konieczna jest także zgoda na montaż dwukierunkowego licznika.
Monitoring i rozliczenia z urzędem
Farma PV musi być wyposażona w licznik gwarantujący pomiar ilości wyprodukowanej/pobranej energii. Należy też regularnie rozliczać się z urzędem skarbowym z uzyskanych przychodów.
Jak wybrać firmę do budowy farmy fotowoltaicznej?
Doświadczenie i referencje
Najlepiej wybrać firmę działającą na rynku co najmniej 5 lat, która może wykazać się dużą liczbą zrealizowanych inwestycji. Świadczy to o jej rzetelności i kwalifikacjach.
Gwarancje na montaż i serwis
Renomowana firma powinna udzielać długoletnich gwarancji na montaż oraz serwis instalacji - minimum 10 lat na panele i 5 lat na pozostałe komponenty.
Certyfikaty jakości i ubezpieczenie
Firma powinna posiadać certyfikaty potwierdzające wysoką jakość świadczonych usług oraz ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej na wypadek ewentualnych szkód.
Podsumowanie
Farma fotowoltaiczna to opłacalna inwestycja, która zapewnia oszczędności oraz niezależność energetyczną na długie lata. Aby cieszyć się jej zaletami, warto dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty - od doboru paneli i projektu, przez koszty, po wymagania formalne. Kluczowe jest też wybranie sprawdzonej firmy montażowej z dobrymi referencjami, by mieć pewność fachowego wykonania instalacji i jej bezawaryjnej pracy. Inwestycja w farmę fotowoltaiczną to świadomy krok w stronę czystej energii i oszczędności.