Montaż instalacji fotowoltaicznej to skomplikowany proces, który wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Aby zapewnić poprawne działanie systemu i maksymalizację produkcji energii elektrycznej, należy przestrzegać kilku złotych zasad na każdym etapie prac. Poniżej przedstawiam najważniejsze wskazówki, które pozwolą zbudować efektywną i niezawodną instalację PV.
Dobór optymalnych komponentów instalacji
Moduły fotowoltaiczne o wysokiej wydajności
Kluczowym elementem każdej instalacji są moduły PV, dlatego warto zainwestować w panele o jak najwyższej sprawności. Obecnie dostępne są moduły monokrystaliczne osiągające sprawność na poziomie 20-22%, a nawet 24% w przypadku paneli heterozłączowych. Wybierając moduły, należy zwracać uwagę na współczynnik temperaturowy, który określa spadek wydajności przy wzroście temperatury. Im niższy współczynnik, tym lepiej panele będą pracować latem w upały.
Falowniki z optymalną mocą i funkcjami
Sercem instalacji fotowoltaicznej jest falownik, który przetwarza prąd stały z paneli na prąd przemienny. Należy dobrać urządzenie o mocy nieco większej niż moc modułów, aby mogło pracować z pełną wydajnością. Istotne są również dodatkowe funkcje, takie jak MPPT, który optymalizuje pracę stringów paneli, czy możliwość podłączenia magazynu energii. Warto też zwrócić uwagę na gwarancję, która dla dobrych falowników sięga 10-12 lat.
Okablowanie i zabezpieczenia dostosowane do mocy
Okablowanie należy dobrać zgodnie z prądami występującymi w instalacji, uwzględniając rezerwę. Przewody stałoprądowe DC powinny mieć przekroje odpowiednie do sumy prądów z modułów, natomiast po stronie AC dobieramy kable do mocy falownika. Warto też zadbać o dodatkowe zabezpieczenia, jak ochronniki przepięciowe czy wyłączniki nadprądowe dobrane do przekrojów kabli.
Montaż konstrukcji i paneli słonecznych
Solidne mocowanie konstrukcji dachowych lub naziemnych
Instalacja fotowoltaiczna musi wytrzymać działanie wiatru, śniegu i innych czynników atmosferycznych przez kilkadziesiąt lat. Dlatego bardzo ważne jest solidne przymocowanie konstrukcji wsporczej do dachu za pomocą odpowiednich kołków rozporowych lub kotew chemicznych. W przypadku montażu naziemnego, fundamenty powinny być wykonane zgodnie z projektem i posiadać zabetonowane profile konstrukcyjne.
Precyzyjne ułożenie modułów pod optymalnym kątem
Aby zapewnić jak najwyższą produkcję energii, panele muszą być zamontowane pod optymalnym kątem w stosunku do kierunku południowego. W Polsce jest to zwykle 30-40 stopni. Moduły powinny być też ułożone równo i zachować jednakowe odstępy między sobą. Pozwoli to uniknąć zacieniania i strat mocy. Precyzyjny montaż paneli ma kluczowe znaczenie dla wydajności całej instalacji.
Zapewnienie wentylacji i ochrony paneli
Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią wentylację paneli i umożliwić odpływ ciepła. Należy przestrzegać zaleceń producenta co do minimalnych odstępów od dachu lub ścian. Dobrze jest też zainstalować zabezpieczenia modułów przed gromami, gradobiciem, ptakami czy owadami. Pozwoli to uniknąć uszkodzeń instalacji i zachować wysoką wydajność przez lata.
Podłączenie okablowania elektrycznego
Poprawne podłączenie przewodów DC i AC
Podczas montażu okablowania należy ściśle przestrzegać schematu instalacji i zaleceń producentów urządzeń. Przewody stałoprądowe DC łączymy szeregowo od panelu do panelu z zachowaniem odpowiedniej polaryzacji. Po stronie AC podłączamy falownik, rozdzielnicę i kable wyjściowe do domu/sieci. Ważna jest dbałość o jakość i trwałość połączeń.
Dobór przekrojów kabli do mocy instalacji
Wszystkie kable należy dobrać zgodnie z obliczeniami, uwzględniając spadki napięć i maksymalne natężenie prądu. Zbyt cienkie przewody mogą powodować nagrzewanie się i straty napięcia. Minimalne przekroje powinny wynosić 6 mm2 dla strony DC i 2,5 mm2 dla AC. Przy dużych instalacjach stosuje się grubsze kable o przekrojach 10-16 mm2 DC i 4-10 mm2 AC.
Zabezpieczenie połączeń i oznakowanie kabli
Wszystkie połączenia elektryczne należy starannie zabezpieczyć przed wilgocią i korozją za pomocą specjalnych złączy, osłon termokurczliwych lub taśm izolacyjnych. Pomocne jest też czytelne oznakowanie kabli, by szybko rozróżnić poszczególne obwody DC i AC. Ułatwi to późniejsze serwisowanie i rozbudowę instalacji PV.
Konfiguracja i uruchomienie falownika
Ustawienie parametrów falownika
Przed uruchomieniem falownika należy odpowiednio skonfigurować jego parametry, wprowadzając m.in. moc instalacji, napięcie systemu, dane optimizatora lub MPPT oraz wybrane zabezpieczenia. Niezwykle istotne jest wgranie odpowiedniego profilu sieci energetycznej, do której będzie podłączony inwerter. Pozwoli to dostosować jego pracę do warunków lokalnej sieci dystrybucyjnej.
Testowe uruchomienie i synchronizacja z siecią
Przed podłączeniem do sieci należy przetestować działanie falownika oraz całej instalacji pod obciążeniem. Sprawdzamy wtedy napięcia DC i AC, prądy oraz moc. Kolejnym krokiem jest synchronizacja z siecią i uruchomienie produkcji wraz z kontrolą poprawności wszystkich parametrów. Te testy pozwolą wychwycić ewentualne błędy montażowe lub konfiguracyjne.
Optymalizacja ustawień dla maksymalnej produkcji
Aby instalacja produkowała możliwie najwięcej energii, falownik wymaga dokładnego dostrojenia. Chodzi przede wszystkim o ustawienia zaawansowanych funkcji, jak AFCI czy opcje limitowania eksportu/importu mocy. Często też trzeba wyregulować parametry MPPT, napięcia rozruchu i czułość zabezpieczeń. Są to kluczowe kroki, by osiągnąć zakładaną wydajność instalacji PV.
Zgłoszenie instalacji i podpisanie umowy
Przygotowanie wymaganych dokumentów
Aby legalnie podłączyć instalację PV do sieci, konieczne jest złożenie odpowiednich dokumentów do operatora systemu dystrybucyjnego. Należy przygotować schemat oraz certyfikaty zgodności urządzeń, a także podpisać umowę kompleksową regulującą zasady rozliczenia wyprodukowanej energii. Ważne jest też zgłoszenie mikroinstalacji do organów technicznych, na podstawie protokołu odbioru.
Zgłoszenie instalacji do operatora systemu dystrybucyjnego
Po zmontowaniu instalacji wykonawca musi dokonać zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji do lokalnego OSD. Następuje wtedy oględziny i sprawdzenie zgodności z normami, a po pozytywnej weryfikacji - podpisanie umowy o przyłączenie i montaż dwukierunkowego licznika. Jest to niezbędne, aby rozpocząć legalną produkcję i sprzedaż nadwyżek energii do sieci dystrybucyjnej.
Podpisanie umowy o wprowadzanie energii do sieci
Ostatnim etapem formalnym jest parafowanie umowy kompleksowej z wybranym sprzedawcą energii, która powinna zawierać zgodę na wprowadzenie do sieci energii wyprodukowanej z własnej instalacji PV. Umowa określa też warunki rozliczenia, które mogą obejmować system opustów lub rozliczanie w systemie net-meteringu. Dopiero po tym można rozpocząć sprzedaż nadwyżek energii do sieci.
Regularna konserwacja i monitoring
Okresowa kontrola stanu technicznego
Aby zachować poprawną pracę i wysoką wydajność instalacji przez lata, należy wykonywać regularne przeglądy techniczne. Obejmują one kontrolę stanu modułów, okablowania, konstrukcji i połączeń elektrycznych. Raz w roku warto też sprawdzić parametry pracy i ustawienia falownika oraz resistance izolacji całej instalacji. Pozwoli to wychwycić potencjalne problemy.
Czyszczenie paneli i weryfikacja połączeń
Bardzo ważne dla utrzymania wydajności jest okresowe czyszczenie modułów PV z kurzu, pyłu, liści i innych zanieczyszczeń, które mogą zacieniać powierzchnię paneli. Przy okazji warto sprawdzić stan połączeń elektrycznych i w razie konieczności je naprawić lub wymienić. Regularna konserwacja pozwoli zachować zakładaną produktywność systemu przez wiele lat.
Monitoring i optymalizacja pracy instalacji
Nowoczesne instalacje PV wyposaża się w system monitoringu, który na bieżąco kontroluje parametry i wykrywa potencjalne problemy. Pozwala to szybko reagować i przywracać optymalną pracę systemu. Monitoring daje też możliwość analizy danych produkcji i porównywania ich z prognozami. Ułatwia optymalizację ustawień dla uzyskania jak największych zysków z instalacji fotowoltaicznej.
Podsumowanie
Budowa instalacji fotowoltaicznej to złożony proces wymagający dużej wiedzy i doświadczenia. Kluczowe znaczenie ma wybór wysokiej jakości komponentów, ich fachowy montaż zgodny z projektem oraz prawidłowa konfiguracja i uruchomienie. Przestrzeganie podstawowych zasad na każdym etapie prac pozwala zbudować efektywny i niezawodny system PV, który przez lata będzie produkował czystą energię słoneczną. Regularna konserwacja i monitoring zapewnią utrzymanie optymalnej wydajności instalacji i maksymalizację zysków.