Coraz więcej osób decyduje się na uprawę roślin bez użycia nawozów chemicznych. Jest to z jednej strony powrót do tradycyjnych, sprawdzonych metod uprawy, a z drugiej - odpowiedź na rosnącą świadomość ekologiczną. Rezygnacja z nawozów sztucznych nie jest łatwa, ale przynosi szereg korzyści. Przede wszystkim pozwala uzyskać plony wysokiej jakości, smaczne i pełnowartościowe. Co więcej, uprawa bez chemii chroni środowisko naturalne - glebę, wodę i powietrze. To także satysfakcja z samodzielnie wyhodowanej, zdrowej żywności. Jak zatem rozpocząć tę przygodę i czerpać z niej same pozytywy? Oto praktyczny poradnik dla początkujących ekologicznych ogrodników.
Zalety uprawy bez nawozów chemicznych
Smaczne i wartościowe plony
Rezygnując z nawozów sztucznych, otrzymujemy plony obfitujące w cenne składniki odżywcze. Są one po prostu smaczniejsze i zdrowsze. Warzywa i owoce mają intensywny smak i zapach, a ich tekstura jest odpowiednia. Nie zawierają szkodliwych substancji chemicznych.
Ochrona środowiska
Nawozy chemiczne zanieczyszczają glebę, wody gruntowe i powietrze. Ich nadmiar prowadzi do degradacji ekosystemów. Uprawa ekologiczna pozwala ustrzec się tych problemów. Chroni naturalne środowisko roślin i zwierząt.
Satysfakcja z własnych plonów
Samodzielnie uprawiając warzywa i owoce bez chemii, mamy satysfakcję z własnej pracy i jej efektów. To ogromna radość, gdy zjadamy posiłek przyrządzony z tego, co sami z siejemy i pielęgnujemy. Ekologiczna uprawa daje też poczucie niezależności.
Przygotowanie gleby bez nawozów chemicznych
Badanie gleby
Przed założeniem ekologicznego ogródka warto zbadać rodzaj gleby. Pozwoli to dobrać odpowiednie rośliny i sposób uprawy. Należy sprawdzić pH, zasobność w składniki odżywcze, rodzaj i strukturę gleby. Można wykonać badania we własnym zakresie lub skorzystać z pomocy specjalistów.
Nawożenie organiczne
Podstawą przygotowania gleby bez chemii jest nawożenie organiczne. Stosujemy kompost, obornik, nawozy zielone i inne naturalne środki użyźniające. Poprawiają one strukturę gleby i stopniowo uwalniają składniki pokarmowe dla roślin.
Płodozmian
Aby utrzymać żyzność gleby, należy stosować zmianowanie upraw. Nie można uprawiać tych samych roślin na jednym polu co roku. Płodozmian zapobiega wyniszczeniu gleby i namnażaniu się szkodników.
Dobór roślin do uprawy bez nawozów
Rośliny azotolubne
W ekologicznej uprawie pomocne są rośliny azotolubne, czyli wiążące azot z powietrza. Należą do nich m.in. bobowate - groch, fasola, bób, soja, lucerna. Dostarczają one naturalnego azotu do gleby.
Rośliny miododajne
Warto uprawiać rośliny miododajne, przyciągające owady zapylające. To m.in. facelia, gryka, koniczyna, wyka. Zwiększają one plony innych upraw poprzez lepsze zapylanie.
Rośliny odporne na choroby
Nie każda roślina nadaje się do uprawy bez środków ochrony roślin. Dobierajmy odmiany odporne na choroby i szkodniki, np. pomidory tolerancyjne na zarazę ziemniaczaną.
Pielęgnacja upraw bez nawozów

Nawadnianie
Rośliny uprawiane ekologicznie, bez nawozów sztucznych, wymagają regularnego nawadniania. Najlepiej stosować system kropelkowy lub deszczownie. Woda powinna być wolna od zanieczyszczeń chemicznych.
Walka z chwastami
Chwasty należy usuwać mechanicznie albo poprzez ściółkowanie i mulczowanie. Ściółka ogranicza ich rozrastanie się. Dobrym sposobem jest też wprowadzanie roślin konkurujących z chwastami.
Nawożenie dolistne
Roślinom trzeba dostarczać niezbędne mikroelementy w nawozach dolistnych, np. wywarach z pokrzywy, rumianku, koniczyny. Stosuje się je zwłaszcza przy niedoborach wapnia, magnezu, potasu, żelaza.
Zbiór plonów i przechowywanie
Termin i technika zbioru
Aby zachować wysoką jakość i wartość odżywczą plonów, trzeba je zbierać w odpowiednim terminie i właściwą techniką, np. ręcznie i stopniowo. Nie należy dopuszczać do przejrzenia owoców.
Przygotowanie do przechowywania
Przed przechowywaniem plony trzeba odpowiednio przygotować - oczyścić, posortować, rozłożyć w pojemnikach w pojedynczej warstwie. Ważne jest zapewnienie optymalnej temperatury, wilgotności i cyrkulacji powietrza.
Magazynowanie plonów
Do przechowywania nadają się miejsca ciemne, chłodne i suche, np. piwnice. Optymalne jest też przechowywanie w kontrolowanej atmosferze. Regularnie kontrolujemy stan magazynowanych plonów.
Korzyści z uprawy bez nawozów
Lepsza jakość plonów
Plony z upraw ekologicznych cechuje wyższa zawartość cennych składników, intensywny smak i zapach. Nie zawierają pozostałości szkodliwych substancji. Ich jakość jest zdecydowanie wyższa.
Ochrona środowiska
Rezygnując z agrochemii, chronimy środowisko przed degradacją. Zapobiegamy skażeniu gleby, wody i powietrza toksycznymi związkami. Uprawa ekologiczna jest korzystna dla całych ekosystemów.
Satysfakcja z ekologicznej uprawy
Nie ma nic przyjemniejszego niż zjedzenie posiłku przygotowanego z własnych, ekologicznych plonów. Mamy satysfakcję z trudu włożonego w ich uprawę i świadomość zdrowej żywności. To ogromna radość i niezależność.
Podsumowanie
Uprawa warzyw i owoców bez użycia nawozów chemicznych to świetny pomysł dla wszystkich pragnących zdrowej żywności i kontaktu z naturą. Choć wymaga większego nakładu pracy, daje ogromną satysfakcję. Aby się udała, trzeba odpowiednio przygotować i pielęgnować glebę, dobrać właściwe rośliny, zadbać o nawadnianie i walkę z chwastami. Właściwy zbiór i przechowywanie gwarantują zachowanie wysokiej jakości plonów. Ekologiczna uprawa to czysta, smaczna i pełnowartościowa żywność oraz radość z samodzielnie wyhodowanych warzyw i owoców.