W dzisiejszych czasach coraz więcej osób decyduje się na montaż instalacji fotowoltaicznej. Nie jest to już technologia zarezerwowana tylko dla dużych firm i przedsiębiorstw - dzięki spadkowi cen paneli słonecznych, montaż instalacji PV stał się opłacalny również dla gospodarstw domowych. W niniejszym poradniku przedstawimy krok po kroku, jak zaplanować i zrealizować projekt instalacji fotowoltaicznej od A do Z - od wyboru wykonawcy, poprzez etap projektowania, montażu i uruchomienia systemu PV, aż po jego późniejszą eksploatację.
Wybór firmy instalacyjnej
Sprawdzenie referencji i opinii
Wybór wysokiej jakości firmy instalacyjnej to kluczowy element każdego projektu fotowoltaicznego. Najlepiej poszukać lokalnych wykonawców, którzy mają duże doświadczenie w instalacjach PV na danym terenie. Warto sprawdzić referencje od wcześniejszych klientów - zarówno te podawane przez firmę, jak i opinie w internecie. Dobrze świadczą o wykonawcy pozytywne komentarze dotyczące jakości wykonanych instalacji, dochowania terminów oraz obsługi posprzedażowej.
Porównanie ofert cenowych
Kolejny krok to porównanie ofert od kilku wstępnie wybranych firm. Warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę całego projektu, ale także na koszty poszczególnych elementów instalacji (paneli, falownika, konstrukcji). Często zdarzają się duże różnice w cenach, dlatego sugerujemy wziąć pod uwagę oferty od co najmniej 3-4 wykonawców. Nie zawsze najtańsza oferta oznacza najlepszy wybór.
Umowa i harmonogram prac
Ostatnim etapem wyboru wykonawcy jest podpisanie umowy, w której dokładnie określa się zakres prac oraz kosztorys całego projektu PV. Warto też ustalić harmonogram - termin rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych etapów instalacji. Pomoże to uniknąć nieporozumień w trakcie realizacji inwestycji.
Projektowanie systemu PV
Określenie zapotrzebowania na energię
Pierwszym krokiem projektowania instalacji fotowoltaicznej jest określenie zapotrzebowania na energię elektryczną w gospodarstwie domowym lub firmie. Na tej podstawie dobiera się odpowiednią moc instalacji PV. Warto przeanalizować rachunki za prąd z ostatnich 12 miesięcy, żeby uzyskać rzeczywiste dane o zużyciu energii w cyklu rocznym.
Dobór paneli i falownika
Kluczowe elementy każdej instalacji PV to moduły fotowoltaiczne oraz falownik. Dobiera się je w oparciu o wcześniej określone zapotrzebowanie na energię. Ważne parametry paneli to moc oraz sprawność, natomiast w falowniku zwraca się uwagę na jego moc nominalną. Dobrze dobrać urządzenia renomowanych producentów, które cechują się wysoką jakością i żywotnością.
Rozmieszczenie paneli i trasowanie okablowania
Ostatnim elementem projektowania jest rozmieszczenie modułów PV na dachu lub gruncie oraz zaplanowanie tras kablowych. Należy tak umiejscowić panele, aby zapewnić im optymalną ekspozycję słoneczną. Ważne jest też staranne przemyślenie lokalizacji falownika oraz rozdzielni prądu stałego i przemiennego.
Montaż konstrukcji i paneli
Przygotowanie dachu/gruntu pod instalację
Montaż instalacji fotowoltaicznej rozpoczyna się od przygotowania powierzchni dachu lub gruntu. Polega to na oczyszczeniu miejsca montażu z wszelkich zanieczyszczeń oraz wyrównaniu ew. nierówności. Przed instalacją na dachu trzeba też sprawdzić jego stan techniczny i ewentualnie wzmocnić konstrukcję.
Montaż konstrukcji pod panele
Kolejnym etapem jest montaż aluminiowej konstrukcji, do której później zostaną przytwierdzone moduły PV. Elementy konstrukcji łączy się ze sobą przy użyciu śrub montażowych, tworząc stabilną ramę. Konstrukcja musi wytrzymać warunki atmosferyczne i ciężar paneli przez kilkadziesiąt lat.
Instalacja paneli fotowoltaicznych
Po zamontowaniu konstrukcji instaluje się na niej moduły fotowoltaiczne. Są one mocowane do ramy za pomocą specjalnych klem montażowych. Panele łączy się ze sobą szeregowo przy użyciu dedykowanych złączek. Cały proces odbywa się zgodnie z projektem i instrukcją montażu paneli PV.
Okablowanie i podłączenie falownika

Układanie kabli DC i AC
Kolejny etap to ułożenie okablowania stałoprądowego DC między panelami a falownikiem oraz przemiennego AC między falownikiem a domową rozdzielnią. Kable układa się w oparciu o wcześniej przygotowany projekt. Należy zadbać o ich odpowiednie zabezpieczenie i oznaczenie.
Podłączenie paneli do falownika
Po ułożeniu kabli łączy się szeregi paneli fotowoltaicznych z falownikiem. Do tego wykorzystuje się odpowiednie złącza DC. Podłączenie musi być wykonane zgodnie ze schematem, aby zapewnić poprawne działanie całego układu.
Połączenie falownika z rozdzielnią
Ostatnią czynnością w tej fazie jest podpięcie falownika pod domową rozdzielnię elektryczną. Służy do tego kabel AC poprowadzony wcześniej zgodnie z projektem. To połączenie umożliwia przesyłanie wytworzonego prądu PV z powrotem do instalacji elektrycznej budynku.
Uruchomienie i odbiór instalacji
Testy i uruchomienie systemu
Przed oddaniem instalacji PV do użytku konieczne jest przeprowadzenie testów i uruchomienia całego układu. Sprawdza się kolejno działanie poszczególnych elementów - paneli, okablowania, falownika itd. Próbnie uruchamia się produkcję energii i obserwuje wskazania. To ważny etap eliminujący ewentualne usterki.
Odbiór końcowy z przedstawicielem firmy
Po pozytywnym przejściu testów następuje odbiór końcowy instalacji z udziałem przedstawiciela wykonawcy. Sprawdza on zgodność wykonania systemu PV z umową i projektem. Podpisuje się protokół odbioru, co kończy prace montażowe. Od tej pory można korzystać z instalacji.
Zgłoszenie mikroinstalacji do operatora
Ostatnim krokiem jest wypełnienie formalności - zgłoszenie mikroinstalacji fotowoltaicznej do lokalnego operatora sieci dystrybucyjnej. Dzięki temu możliwe jest wprowadzanie nadwyżek wyprodukowanej energii PV do sieci i rozliczanie za pośrednictwem operatora.
Użytkowanie i konserwacja systemu
Monitoring produkcji energii
Podczas eksploatacji instalacji warto na bieżąco monitorować ilość produkowanej energii elektrycznej. Służą do tego specjalne urządzenia lub oprogramowanie dostarczane przez producentów falowników. Regularny monitoring pozwala wychwycić ewentualne nieprawidłowości w pracy systemu PV.
Rutynowe czyszczenie paneli
Aby zachować optymalną sprawność paneli słonecznych, należy regularnie je czyścić. Usuwa się zabrudzenia, kurz, pyłki roślin, ptasie odchody. Zwykle wystarczy czyszczenie wodą pod ciśnieniem kilka razy w roku. To prosta czynność przedłużająca żywotność instalacji.
Okresowe przeglądy serwisowe
Oprócz regularnego czyszczenia, warto co jakiś czas wykonywać przeglądy serwisowe instalacji PV. Polegają one m.in. na sprawdzeniu połączeń elektrycznych, stanu konstrukcji i mocowań, parametrów paneli i falownika. Przeglądy pomagają zapewnić bezawaryjną pracę systemu przez lata.
Podsumowanie
Instalacja fotowoltaiczna to z pewnością duże przedsięwzięcie, jednak krok po kroku można je zrealizować z sukcesem. Najważniejsze to wybranie doświadczonego wykonawcy, dokładne zaplanowanie systemu PV, staranny montaż zgodny z projektem oraz późniejsza właściwa konserwacja. Inwestycja w panele słoneczne to doskonały sposób na realne oszczędności w domowych rachunkach za prąd i zwiększenie niezależności energetycznej. Mamy nadzieję, że niniejszy poradnik pomoże Wam zrealizować Wasz projekt instalacji fotowoltaicznej.