Rosnące ceny energii elektrycznej oraz chęć uniezależnienia się od dostawców prądu skłaniają wielu Polaków do zainteresowania się własną mikroinstalacją fotowoltaiczną. Inwestycja w panele słoneczne to jednak spory wydatek, dlatego coraz więcej osób decyduje się skorzystać z dostępnych obecnie dotacji, które pozwalają znacznie obniżyć koszty montażu i zakupu systemu PV. W 2023 roku nadal będzie można ubiegać się o różne formy dofinansowania fotowoltaiki zarówno ze środków krajowych, jak i unijnych. Poniżej przedstawiamy szczegółowy poradnik na temat tego, jak skutecznie pozyskać dotację na instalację paneli słonecznych w tym roku.
Kwalifikacja do dotacji na fotowoltaikę
Wymogi formalne i techniczne
Aby móc starać się o dotację na montaż instalacji PV, należy najpierw sprawdzić, czy spełniamy określone kryteria. Przede wszystkim dotacje przeznaczone są dla osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości, na której ma powstać mikroinstalacja. Dotację można otrzymać zarówno na montaż paneli na domu jednorodzinnym, jak i na budynku wielorodzinnym, pod warunkiem posiadania tytułu prawnego do lokalu. Niektóre programy wsparcia dostępne są także dla rolników indywidualnych.
Programy wsparcia na 2023 rok
W 2023 roku najpopularniejszą formą dotacji na fotowoltaikę będzie nadal program "Mój Prąd", w ramach którego można otrzymać dofinansowanie w wysokości do 50% kosztów instalacji, ale nie więcej niż 5 tys. zł. Dodatkowo dostępne są regionalne dotacje z urzędów marszałkowskich, a także środki unijne w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych poszczególnych województw. Rolnicy mogą starać się o dotacje z ARiMR.
Limity mocy instalacji
Aby zakwalifikować się do dotacji, moc instalacji PV nie może przekraczać określonych limitów, zwykle od 2 kW do 10 kW. Dokładne wartości maksymalnej mocy, od której uzależniona jest wysokość dofinansowania, trzeba sprawdzić w regulaminie danego programu dotacyjnego.
Wysokość i formy dofinansowania
Dotacje z programów krajowych
Najpopularniejszy program "Mój Prąd" w 2023 r. oferuje dotacje do 5 tys. zł dla osób fizycznych na instalacje o mocy 2-10 kW. Dotację w tej samej wysokości można uzyskać także z programu "Agroenergia" przeznaczonego dla rolników. Niektóre urzędy marszałkowskie ogłaszają własne programy z dotacjami rzędu 30-60% kosztów inwestycji w mikroinstalację PV.
Ulga termomodernizacyjna
Osoby fizyczne mogą również odliczyć sobie od podatku wydatki na instalację paneli słonecznych w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Pozwala ona na odliczenie od dochodu lub obniżenie podatku o wartość do 53 tys. zł.
Finansowanie z UE
Instalację fotowoltaiczną można sfinansować także dzięki dotacjom unijnym dostępnym poprzez Regionalne Programy Operacyjne poszczególnych województw. Ich wysokość wynosi zwykle 30-45% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
Procedura ubiegania się o dotację
Złożenie wniosku i wymagane dokumenty
Aby ubiegać się o dotację, trzeba dokładnie zapoznać się z wymaganiami danego programu i przygotować komplet niezbędnych dokumentów, którymi są zwykle: wniosek, dokument potwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością, kosztorys lub faktura proforma za instalację, zgody współwłaścicieli itp.
Ocena wniosku i decyzja
Złożone wnioski są oceniane przez instytucję prowadzącą nabór pod kątem spełnienia kryteriów formalnych i merytorycznych. Wnioskodawcy są informowani o wynikach naboru i przyznaniu bądź odmowie przyznania dotacji.
Realizacja inwestycji i rozliczenie
Po podpisaniu umowy dotacji można przystąpić do realizacji inwestycji zgodnie z jej założeniami i harmonogramem. Po zakończeniu montażu instalacji PV należy złożyć wniosek o płatność wraz z niezbędnymi załącznikami w celu rozliczenia przyznanego dofinansowania.
Koszty instalacji fotowoltaicznej

Kalkulator oszczędności i zwrot z inwestycji
Przed podjęciem decyzji o inwestycji w fotowoltaikę warto skorzystać z dostępnych online kalkulatorów, które pozwolą oszacować opłacalność takiej instalacji, spodziewane oszczędności i czas zwrotu nakładów w odniesieniu do konkretnego budynku.
Ceny poszczególnych elementów
Koszt całej instalacji PV zależy przede wszystkim od cen paneli fotowoltaicznych (obecnie ok. 150-350 zł za 1 szt.), falownika (od ok. 1000 zł), konstrukcji montażowej, okablowania i pozostałych akcesoriów. Całkowity koszt mikroinstalacji 3-10 kW mieści się zwykle w przedziale 15-45 tys. zł.
Dodatkowe koszty montażu i dokumentacji
Oprócz zakupu podstawowych urządzeń należy także uwzględnić koszty usługi montażu (ok. 1000-3000 zł), wykonania niezbędnej dokumentacji, uzyskania warunków przyłączenia, ewentualnej rozbudowy instalacji elektrycznej itp. Te dodatkowe wydatki mogą wynieść nawet 20% całej inwestycji.
Efektywność i opłacalność instalacji
Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej
Ilość energii, jaką może wyprodukować instalacja PV, zależy przede wszystkim od jej mocy (liczby paneli). Na obszarze Polski standardowa mikroinstalacja o mocy 5 kW powinna wygenerować ok. 4500-5500 kWh energii elektrycznej rocznie.
Przychody ze sprzedaży nadwyżek energii
Energię wykorzystaną na własne potrzeby „magazynuje się” w postaci oszczędności na rachunkach za prąd. Nadwyżki wprowadzone do sieci można sprzedawać po określonej ustawowo cenie, co generuje dodatkowe przychody.
Czas zwrotu inwestycji
Okres zwrotu nakładów na instalację fotowoltaiczną wynosi obecnie w Polsce zwykle 6-8 lat. Dotacja pozwala skrócić go do ok. 4-6 lat. Szybkość zwrotu zależy też od cen energii elektrycznej i warunków pracy instalacji.
Eksploatacja i konserwacja instalacji
Monitoring i optymalizacja pracy
Aby instalacja PV pracowała możliwie najefektywniej, należy monitorować jej pracę za pomocą specjalnych urządzeń i systemów, co pozwala na bieżącą optymalizację ustawień.
Przeglądy okresowe i serwis
Należy wykonywać regularne przeglądy okresowe i konserwację paneli fotowoltaicznych oraz pozostałych elementów instalacji PV, aby utrzymać ją w dobrym stanie technicznym.
Ubezpieczenie instalacji fotowoltaicznej
Warto rozważyć specjalne ubezpieczenie instalacji PV, które zabezpieczy ją na wypadek uszkodzeń, kradzieży czy zniszczenia w wyniku zdarzeń losowych. Pozwoli to uniknąć kosztów napraw lub wymiany elementów systemu.
Podsumowanie
Inwestycja w instalację fotowoltaiczną może przynieść wymierne korzyści w postaci niższych rachunków za prąd i dodatkowych przychodów ze sprzedaży wyprodukowanej energii. Kluczowe jest jednak pozyskanie dotacji, która skróci okres zwrotu nakładów i znacząco poprawi opłacalność całego przedsięwzięcia. W 2023 roku nadal dostępne będą atrakcyjne programy wsparcia na montaż paneli słonecznych zarówno dla osób prywatnych, jak i dla rolników. Warto więc dobrze przygotować się do aplikowania o środki i z maksymalnym dofinansowaniem zrealizować inwestycję w odnawialne źródło taniej energii elektrycznej.