Ceny prądu dla firm i gospodarstw domowych w 2023 roku były zamrożone, co chroniło odbiorców przed drastycznymi podwyżkami. Jednak z końcem roku to rozwiązanie przestanie obowiązywać. W niniejszym artykule przyjrzymy się prognozom na 2024 rok. Jakie ceny energii czekają nas w przyszłym roku? Czy możliwe jest utrzymanie zamrożenia stawek? Przedstawimy aktualne dane z rynku energii elektrycznej i scenariusze rozwoju sytuacji.
Zamrożenie cen prądu w 2023 roku
W 2023 roku gospodarstwa domowe, podmioty wrażliwe oraz małe przedsiębiorstwa korzystały z tzw. zamrożonych cen prądu. Było to specjalne rozwiązanie wprowadzone przez rząd pod koniec 2022 roku, które miało chronić odbiorców najbardziej narażonych na drastyczne podwyżki cen energii elektrycznej.
Ustawa wprowadzająca zamrożenie cen prądu przewidywała maksymalne stawki za energię elektryczną do osiągnięcia określonych limitów zużycia. Dla gospodarstw domowych było to 2000 kWh, a później 3000 kWh rocznie.
Małe i średnie przedsiębiorstwa za energię elektryczną od 1 grudnia 2022 do 31 grudnia 2023 płaciły stałą kwotę 785 zł/MWh, a od 1 października 2023 - 693 zł/1000 kWh. Jednak maksymalne ceny za prąd nie obejmowały dużych firm.
Skutki braku regulacji cen prądu
Eksperci szacują, że gdyby nie wprowadzono rządowych regulacji, ceny prądu na rynku hurtowym w Polsce osiągnęłyby poziom 1000 zł za MWh. Zamrożenie cen było więc skuteczną tarczą antyinflacyjną dla wielu odbiorców.
Wzrost cen prądu na giełdzie w 2023 roku
Mimo wprowadzonych regulacji, w 2023 roku ceny prądu na europejskiej giełdzie wyraźnie wzrosły. W marcu średnia cena za 1 MWh w krajach Unii Europejskiej wynosiła 106 euro i była o około 20% wyższa niż miesiąc wcześniej. W Polsce za 1 MWh płacono wtedy około 121 euro.
W lipcu na rynku SPOT średnia cena w Unii spadła do 83,30 euro. Jednak w Polsce nadal utrzymywała się na wysokim poziomie 118 euro, co było najwyższą wartością w Europie.
Kraj | Cena prądu za 1 MWh w lipcu 2023 |
Polska | 118 euro |
Średnia Unii Europejskiej | 83,30 euro |
Wzrost cen prądu na giełdzie pokazuje, że mimo zamrożenia stawek w 2023 roku, presja inflacyjna w branży energetycznej cały czas jest wysoka.
Czytaj więcej: 5 ekologicznych patentów, które zmienią przyszłość
Prognozy cen prądu dla firm w 2024 roku
Pod koniec października 2023 roku do Urzędu Regulacji Energetyki wpłynęły wnioski od sprzedawców prądu o zatwierdzenie taryf dla gospodarstw domowych na 2024 rok. Przewidują one bardzo wysokie, sięgające nawet 70% podwyżki. Na razie nie wiadomo, czy rząd zdecyduje się na kolejne zamrożenie cen, tak jak miało to miejsce w 2023 roku.
Inaczej wygląda jednak sytuacja firm, dla których ceny prądu nie są regulowane przez URE. Są one uzależnione od kosztów na rynku hurtowym, cen w Europie, inflacji i opłat za emisję CO2. Biorąc pod uwagę rosnące koszty uprawnień do emisji oraz wysokie ceny hurtowe energii, w 2024 roku przedsiębiorcy muszą liczyć się ze znaczącym wzrostem rachunków za prąd.
Mimo atrakcyjnych cen na kontraktach terminowych zawieranych na giełdzie, oferty dla firm proponowane przez sprzedawców energii są zdecydowanie mniej korzystne i droższe - mówi Paweł Bednarek, ekspert branży energetycznej.
Ceny prądu dla gospodarstw domowych w 2024 według wniosków do URE
Podwyżki cen prądu zaproponowane we wnioskach taryfowych złożonych w URE sięgają nawet 70%. Oznaczałoby to ogromny wzrost rachunków dla gospodarstw domowych. Dla przykładu, według obliczeń URE średni rachunek za prąd dla statystycznego gospodarstwa domowego w 2024 roku mógłby wynieść nawet 238 zł miesięcznie wobec 165 zł w 2023 roku przy aktualnych, zamrożonych cenach.
Wszystko jednak zależy od decyzji rządu w sprawie ewentualnego utrzymania zamrożenia cen. Jeśli do tego nie dojdzie, podwyżki dla odbiorców indywidualnych będą bolesne.
Czy możliwe dalsze zamrażanie cen prądu?
Istnieją argumenty zarówno za, jak i przeciwko kontynuacji zamrożenia cen prądu w 2024 roku. Z jednej strony mechanizm ten skutecznie chronił w 2023 roku gospodarstwa domowe i małe firmy przed drastycznymi podwyżkami. Z drugiej jednak jest on rozwiązaniem doraźnym, które zakłóca działanie wolnego rynku i jest finansowane z budżetu państwa, czyli z podatków obywateli.
Ostateczna decyzja w tej sprawie będzie prawdopodobnie uzależniona od kondycji finansów publicznych, tempa walki z inflacją oraz sytuacji na europejskim i globalnym rynku energii. W grę wchodzą różne scenariusze: od całkowitego zniesienia zamrożenia po jego utrzymanie dla wybranych grup odbiorców.
Sposoby na obniżenie cen prądu dla firm
Choć w najbliższym czasie raczej nie należy spodziewać się spadku cen prądu, istnieją pewne działania, które firmy mogą podjąć, by zmniejszyć rachunki za energię elektryczną. Jak wynika z rekomendacji ekspertów, najskuteczniejsze są następujące rozwiązania:
- Zakup prądu po cenach giełdowych
- Inwestycje we własne odnawialne źródła energii, takie jak fotowoltaika czy kogeneracja
- Modernizacja i cyfryzacja instalacji elektrycznych
- Wymiana przestarzałych urządzeń na energooszczędne
Działania te mogą przynieść firmom realne oszczędności w opłatach za prąd. W perspektywie kilkuletniej zwrócą również poniesione nakłady inwestycyjne i zagwarantują bezpieczeństwo energetyczne.
Podsumowanie
W niniejszym artykule omówiono kształtowanie się cen energii elektrycznej w Polsce i Europie w 2023 roku, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmu zamrożenia cen prądu dla gospodarstw domowych i małych firm. Przeanalizowano również prognozy na 2024 rok, prezentując potencjalne scenariusze zarówno dla odbiorców indywidualnych, jak i dla przedsiębiorców.
Jak wynika z zaprezentowanych danych, wzrost cen prądu był w ostatnim czasie zjawiskiem powszechnym, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie. W 2023 roku udało się jednak złagodzić jego skutki dzięki wprowadzonemu przez rząd mechanizmowi maksymalnych cen dla wybranych grup klientów.
Niestety w 2024 roku należy liczyć się z ponownym wzrostem opłat za energię elektryczną, przynajmniej dla odbiorców biznesowych. W przypadku gospodarstw domowych wiele zależy od ewentualnej decyzji o kontynuacji zamrażania cen. Przedstawiono też kilka sposobów, jak firmy mogą obniżyć rachunki za prąd.
Artykuł dostarcza czytelnikom aktualnych i rzetelnych informacji na temat kształtowania się cen prądu w najbliższej perspektywie, co pozwala lepiej zrozumieć to zjawisko i przygotować się na przyszłe wyzwania.